Het concept van ‘dominantie’ bij honden is lange tijd verkeerd begrepen en toegepast.
Vroeger werd gedacht dat honden voortdurend proberen de ‘baas’ te worden binnen een roedel, vergelijkbaar met wolven. Dit idee was gebaseerd op onderzoek uit de jaren ’70, waarbij men aannam dat honden hetzelfde sociale gedrag vertonen als wolven. Men geloofde dat gedragingen zoals als eerste door de deur gaan, aan de lijn trekken of grommen om een plek op de bank, signalen waren van een hond die hogerop wilde komen in de rangorde.
Echter, later onderzoek heeft deze aannames weerlegd. Zo ontdekte bioloog David Mech dat wolvenroedels in het wild voornamelijk bestaan uit familie-eenheden, waarbij de ouders de leiding hebben en de jongen begeleiden. Er is weinig sprake van conflicten om dominantie binnen deze natuurlijke roedels. Bovendien is het sociale gedrag van gedomesticeerde honden niet direct vergelijkbaar met dat van wolven; honden leven vaak in menselijke samenlevingen en hebben andere sociale structuren ontwikkeld.
Wanneer een hond agressie vertoont naar andere honden, wordt dit gedrag vaak onterecht bestempeld als dominantie. In werkelijkheid komt dit gedrag meestal voort uit angst, onzekerheid of frustratie. Een hond die zich bedreigd voelt, kan uit zelfbescherming uitvallen naar andere honden. Door de oorzaak van het gedrag te begrijpen, kan beter worden gewerkt aan een passende aanpak.
Het idee dat een hond dominant is omdat hij bijvoorbeeld op de bank ligt, uitvalt naar andere honden of als eerste door de deur wilt, is achterhaald. Dergelijk gedrag kan beter worden verklaard door te kijken naar de directe behoeften of gewoonten van de hond, zoals comfort, overleving of enthousiasme om naar buiten te gaan. Het label ‘dominant’ wordt meestal ten onrechte gebruikt en kan leiden tot misverstanden in de omgang met honden.
In plaats van te focussen op dominantie, is het belangrijk om te begrijpen dat honden, net als mensen, basisbehoeften en emoties hebben die hun gedrag sturen. Door aandacht te besteden aan het fysieke en emotionele welzijn van de hond, en door positieve en begripvolle trainingstechnieken toe te passen, kan een harmonieuze relatie tussen mens en hond worden opgebouwd.
Het is tijd om afstand te nemen van verouderde ideeën over dominantie en in plaats daarvan te streven naar een relatie met onze honden die gebaseerd is op wederzijds respect en begrip.